Sungsapaw Uno`ae,
Ram takyh na um oh paw Zotung uno`ae, Bawipaw Jesu Kri kya-e daenaw, ngaengannaw, lungpawnaw te hythuanaw tuh nae balyn tungvaw la um vae sah!
Baebu stadituapaw ka pya paw na ria bua ccaw oh cite atu group kya-e email kyate kae ky oh. Atu kaw lya kriccaw patae nynh a boikhaeku`ae paw te hoyte a nythyalei`ae paw mah athua kho.
Na ria oh paw nae balyn tungvaw Paaw Pachia nynh hythua ae la pya vae oh sah!
Nae Uno,
Pepaw
1. Thyaa Muisaw Ccounaw te Muisaw’ Thungnaw Muenaw Kong (Receiving the Holy Spirit and the Power of the Spirit)
Abang ccangppatu`ae te phunghotu`ae nynh, “Paaw Pachia’ she thang vae zah Ccapaw Jesu’ she mah a thang vae, atu tuh Thyaa Muisaw’ she nynh thua vae” cite Thyaa Muisaw hynh abapi lante tuate siakhae`ae zah a ccangpya`ae, a ho`ae. Thuasalama ny lan paw tuh Paaw Pachia, Ccapaw Jesu Kri te Thyaa Muisaw hynh Baebu kya do lanze mih she cite muih lan um khyh. Mih luthung te pyngkheihlan atu cia po ryalah kheih`ae cipaw muih lan a um.
Pawpaw tynre balyn raenaw kya mih luthung te ryalahe`ae zah Ccapaw Jesu laephi vawlan a um lya mah mih luthung te ryalah`ae cipaw muih lan a um. Atu mah mih luthung te nynh ryalaw maming`ae. Lukheit hanlan she kheit cite nungkuh khyh`ae. Paaw Pachia ryalaw lya kha Ccapaw Jesu te Thyaa Muisaw zya-um khyh`ae. Ccapaw Jesu ryalaw lya mah Paaw Pachia te Thyaa Muisaw hung umhuataw khyh`ae. Atu hynh Thyaa Muisaw nynh laephi vawlan ccungccaw`ae kya ryalah zah Paaw Pachia te Ccapaw Jesu tuh vaawran kya mihmaw um lan hung-um`ae cipaw mah thua lae khyh.
Byakhianaw : Pawtemou Thyaa Muisaw hynh atu lya a ccouku (a mueku)? Pastor`ae, evangelist`ae, tukhyhze Pachia’ ryalatu`ae nynh sawsangpyanaw liate tou, tukhyhze ahmaw zynnaw liate tou Thyaa Muisaw hynh a ccouku cipaw pheccae lan ny kou aho. Tuhawte Muisaw’ thungnaw so ccungccaw nynh, ‘Muisaw thungnaw mue’ ‘Muisaw te beih’ cite sawsangpyanaw te tou, tukhyhze pawtemou Muisaw te bia lan?
A. Thyaa Muisaw Ccounaw Kong
Kriccaw thuanaw a cyikuhpaw phungpaw kya do lanze (Locceihtu`ae’ she lya) Thyaa Muisaw a ccounaw`ae hynh lokuh khyh cite muih lan a um. Pawcce a loku khyh cipaw tua lan paw um zah hoyte leih-la aho.
Atu she kya ccungccaw abang nynh Locceihtu`ae’ she lya a cyikupaw hawte bua cyibua lan ung cite a tua paw mah a um. Khalya e hawte a cyihbua paw mah atu she kya a um. Muisaw mue lan sawsangku a ho a ci paw a um.
Johan 20:22 kya, Bawipaw Jesu nynh a zuitu`ae kya, “Thyaa Muisaw mue oh” cite a ho hawte ccungccaw abang nynh, “Thyaa Muisaw mue oh” cibua lan, cite a tua paw a um. Ekya Bawipaw Jesu nynh, “Thyaa Muisaw mue oh” a ci paw hynh aro mawze Amaw a zyn`ae paw nynh Pentikos’ nin kya oun mue lan`ae paw kha nynh a honuathe paw thua (Johan 7:39). Khalya phe a mue vae`ae cite Baebu nynh ho khyh. Pentikos’ nin kya tuh phe a mue vae`ae cipaw muih lan a um.
Abapilante Locceitu`ae 8:15-17; 10:44-46; te 15:6-12; 19:1-6 kya-e hae kha dotua oh sih. Locceihtu`ae 8:15-17 hynh hoyte leih-la lanze, ccangpaw kya thaethya a zoihua vae cih cite muih lan a um.
Locceihtu`ae 8:15-17 kya do lanze, evangelist Filip nynh phunghonaw thungte Samaria`ae nynh Pachia’ bya lehkhan vae`ae cipaw Jerusalem kya um paw locceihtu`ae nynh he a thae`ae tuh Piter te Johan kha saw`ae zah mimin nynh he thua`ae te Thyaa Muisaw a mueccaw`ae cite mih hanlan sawsangpya`ae. E Baebu nynh khumnawmue koute nyalang Thyaa Muisaw bua mue lan, bua sawsangku lan ung cite oun ccangpya paw thuakhyh.
E ccyh lya hynh kriccawbu a thadyn takaw lya (Pentikos’ nin te kriccawbu tuh thadyn sah athua) she thua zah accyh a rualaeku cciamang lya nynh thua. Jew`ae ho leite ccangpaw ccungccaw athawpaw phu nynh kriccawbu kalan a tee bua paw kha Bawipaw Jesu’ locceihtu`ae nynh nykhaenaw, nawccawkhaenaw a ho ccyh lya nynh thua. Ekya Samaria`ae tuh phin thyalei`ae paw cite Jew`ae nynh a tua`ae paw nynh thua.
Jew`ae te Samaria`ae laku ccuepekuleinaw, ccawkuleinaw, tuimae-ngaekunaw phang a um keiccu Pachia’ bya lehkhan`ae paw, a zyn`ae paw Samaria`ae nynh Muisaw a ccou bua`ae paw kya, Jerusalem e kriccawbu ccia-khaetu`ae, locceihtu`ae a umbua`ae aho pawte Piter te Johan nynh ccianua`ae zah sawsangpya`ae paw nynh thua. Pawccecize kriccawbu tuh Pachia nynh zyntu miakaw a suelua paw athua keiccu, Samaria`ae mah Pachia nynh Jew`ae hawte kriccawbu kya a teesahbua hynhsan cipaw, ccangpaw Jew zyntu`ae nynmah byalungnaw a um khyh nawlan locceihtu`ae malang Thyaa Muisaw muesahbua paw nynh thua.
Pachia’ bya ccahe lehkhan lya`ae Samaria`ae nynh Thyaa Muisaw a mue khyh`ae paw hynh Samaria`ae hanlan locceihtu`ae kawhoinaw zakaw um aho cipaw langsapyaku ry paw mah athua. Pawccecize Locceihtu`ae tuh Bawipaw Jesu Amaw ccaccei nynh a khang`ae paw, Amaw ccekia lan kawhoinaw a pya`ae paw nynh thua cipaw a langsaku ry. Te Locceihtu`ae malang Samaria zyntu`ae nynh Thyaa Muisaw a ccoubua`ae paw tuh Jew`ae hanlan Pachia nynh Samaria`ae hynh mah laesah khyh`ae hynh san cipaw langsapya ry paw nynh thua.
Ekya Pachia kya-e kriccawbu lungkhulan Samaria`ae mah apabua`ae cipaw a langsapya ry hawte, Locceihtu`ae 10:44-46 kya, Pachia kya-e kriccawbu kya tuh a zyn`ae paw Zenta`ae mah apasahbua`ae cipaw langsaku khylan, Piter te amaw ry oun cceih kheih`ae paw Jew`ae malang khe Thyaa Muisaw a mue`ae. Tuhawte Pachia kya-e kriccawbu lungkhulan Byakin Ryn te asekuh paw zyntu`ae mah (O T believers) la teebua loh khyh`ae cipaw langsaku khylan Johan’ zuitu`ae kya mah Jesu a zyn`ae te Paul nynh mih tungvaw a kuit khang te mih kya Thyaa Muisaw a thua cipaw ah muih oh (19:1-6).
Samaria zyntu`ae tungvaw mih kuit khang`ae paw (8:17) hynh, locceihtu`ae nynh atipuihnawpaw te nawccawkhaenawpaw muihsanaw nynh thua. Pentikos’ nin lya Jew zyntu`ae nynh Thyaa Muisaw ccahe a ccou`ae te, ccangpaw bya te a ho`ae hawte (2:4), Zenta zyntu`ae kya mah cyikuh bua (10:46) zah Johan’ zuitu`ae kya (19:6) mah acyikuh bua cipaw muih lan a um, ccangpaw bya te a ho bua`ae.
Samaria`ae, Zenta`ae te Byakin Ryn e zyntu`ae mah Bawipaw Jesu he oun zyn vae`ae te, Pachia kya-e kriccawbu lungkhulan Jew zyntu`ae ryte pynkheih lan suelua athua vae`ae cipaw a langsaku ry paw te nynh locceihtu`ae malang minmin kha Thyaa Muisaw mue sah paw athua. Atu tuh Jew`ae makhae hynh Pachia’ ccungccaw thua vae khyh`ae. Pachia kya-e kriccawbu tuh Jew`ae, Zenta`ae, phin thyaleipaw Samaria`ae te Byakin Ryn e zyntu`ae kha Byakin Thaw e zyntu`ae lan oun tang`ae paw balyn sueluapaw nynh thua.
Pachia kya-e kriccawbu tuh minphuin miakaw sueluapaw nynh thua cipaw langsaku khylan, Pentikos’ nin locceihtu`ae umnaw kya Jew zyntu`ae tungvaw Thyaa Muisaw a ccaw hawte, Samaria`ae kya (8:15-17), Zenta`ae kya (10:44-46), Byakin Ryn te asekuh paw zyntu`ae paleihkunaw kya (19:1-6) mah locceihtu`ae umnaw kyakhe Thyaa Muisaw kha a ccousah bua`ae paw nynh thua.
Kriccawbu accyh rulaeku cciamang she he a thang vae te, atu ccyh kya vae tuh a zyn paw miakaw nynh ccahe zyn lya mawte Thyaa Muisaw tuh mue athua vae cipaw Baebu kya patae muih lan a um. Jesu Amaw a zyn paw nynh Muisaw yn mue lan paw kong kha Johan 7:39 kya Bawipaw Jesu nynh phe a ho tou vae.
Rom`ae 5:5 kya, …. aening pya athua paw Thyaa Muisaw liate ah thinlung lungkhu lan Pachia’ sungsanaw kha ccaenua phe athua vae. “…aening pya athua paw Thyaa Muisaw”, a ci keiccuze, zyntu miakaw Thyaa Muisaw kha pya ah thua vae oh cipaw pheria.
1Korin`ae 2:12 kya, …. aening nynh laephi kya-e muisaw kha ah mue khyh oh, thuaslama Pachia kyate yn thua paw Muisaw kha nynh ah mue oh. ‘Muisaw kha nynh ah mue oh,’ a ci keiccu, zyntu miakaw Muisaw ah mue vae oh cipaw pheria.
Rom`ae 8:9 kya, … Pachia’ Muisaw tuh nae kya a um lan thua ze, ….. Atu lukhakheit nynh Kri kya-e Muisaw kha a hoi khyh lanze, aning tuh Kri te sekuh khyh. ‘Atu lukhakheit nynh Kri kya-e Muisaw kha a hoi khyh lanze, aning tuh Kri te sekuh khyh’ cipaw tuh zyntu ahmeleipaw cinawpaw. Tukeiccu zyntu ahmepaw tuh Kri’ Muisaw a hoi hahe cih cinawpaw.
2Korin`ae 1:22 kya, … Pachia nynh aening kha taseih phe oun khia vae zah pyatypaw lante Thyaa Muisaw kha ah thinlung kya phe oun pya vae. “Thyaa Muisaw kha ah thinlung kya phe oun pya vae” a ci keiccu, zyntu`ae tuh Thyaa Muisaw pya ah thua vae oh, ah hoi vae oh cinawpaw.
Galati`ae 3:2. Hynh-e kyalya hynh nynh nae kyate ny ka ry: Kawbya cyisanaw`ae liate tou nanning nynh Muisaw kha na mue oh? Tukhyhze zynnaw kya-e thaenaw liate tou na mue oh? Aphi tuh zynnaw kya-e thaenaw liate, a zyn paw tuh Muisaw phe a mue vae cipaw pheria paw nynh thua.
Galalti`ae 3:14. Ou tuhte Abraham nynh a mue paw hythuanaw tuh Jesu Kri liate Zenta`ae kya a thua bua nawlan, aening nynh zynnaw liate byakinpyakupaw te asekuh paw Muisaw kha ah mue nawlan oh. E kya ‘ah mue nawlan oh’ a ci paw hynh ah zyn kou oh te mue lan cite a hory paw thualeite, zyn ze zyn lya te mue lan paw cipaw nynh a hory paw thua. Byakinpyakupaw te asekuh paw Muisaw tuh Johan 7:38-39 kya te Locceihtu`ae 1:8 kya Jesu nynh a ho paw kha nynh thua.
1Thesalon`ae 4:8. Tukeiccu hynh-e a ei paw ccungccaw tuh ccungccaw kha a ei paw thualeite, a Thyaa Muisaw oun pyatu Pachia kha a ei paw nynh thua. Pachia nynh Jesu a zyn paw zyntu kha Thyaa Muisaw a pya cipaw a langsah.
Aluki e hynhzeih Ccathyaa nynh a hopaw hynh tuase lanze, atu she kya Bawipaw Jesu a zyn ccaccing paw miakaw nynh Thyaa Muisaw tuh a muekuh vae cipaw pheria. Ming`ae nynh sawsangpyate bua mue lan ung paw thua vae khyh. Jesu a zyn vae paw kha Thyaa Muisaw mue nawlan sawsangpya ho vae khyh. A zyn nin te Thyaa Muisaw tuh phe a mue paw nynh thua.
B. Muisaw’ Thungnaw Muenaw Kong
Atu ccyh lya Thyaa Muisaw mue nawlan pastor`ae te evangelist`ae nynh sawsangpyakute muekuh khyh cipaw Baebu nynh phe a riasah vae.
Tuhawte Thyaa Muisaw te bia khylan, Muisaw’ thungnaw mue nawlan mah ming`ae nynh sawsangpuakute bia lan paw te mue lan paw phin thua khyh cipaw alang. Muisaw te a beih lanpaw tuh ahmepaw zyntu rou nynh thua, zyntu ahme-leipaw, kriccaw cite min phukuh bua paw nynh Thyaa Muisaw te bia phung thua-khyh. Pawccecize minphu kriccaw tuh Thyaa Muisaw a hoi lei paw athua keiccu Pastor`ae te evangelist`ae nynh sawsangpya zema Muisaw’ thungnaw a mue lan paw thuakhyh. Muisaw te mah beih kho lan khyh.
Ahmepaw zyntu rou nynh Muisaw te a beih kho lan paw athua. Pachia’ bya nynh oun hopya paw kha ngae zah oun hopya hawte a hiin paw, a lawkuh paw, te a hiinkhae paw zyntu rou nynh a beih cih. Samaw a rui ccaw cite ccungccaw lukheit kha samaw te a pyn balyn pung cia lan na bu zema rui lan khyh. Amaw nynh moh a nia ze rou nynh a rui cih. Tuhawte zyntu lukheit mah Muisaw te a bia ccaw cite sawsangpyate a beih lan paw phin thuakhyh, amaw nynh Pachia kalan pyakute, Pachia kalan amaw sekahkute, Pachia’ bya lawkute, a hiinkhae ze rou nynh Muisaw te a beih cih cipaw pheria. Thawte roi accae lante sawsang kho paw, thawte siabiate phungho paw kha Muisaw te a beih paw thua lae khyh. Muisaw te a beih paw te Muisaw’ thungnaw a mue paw tuh Muisaw nynh a hiinnaw a uk paw te a mang ccaccing paw kha nynh thua.
Efesa`ae 5:18 kya, “Te azaw ci um lei paw misutui te rui nan oh, thuasalama Muisaw te phebeih oh,” a ci. Misutui kha patae ruinku lanze, patae nia lanze phe a ruikuh cih. Tuhawte Pachia’ rynaw te, Pachia’ bya kha patae ruinku lanze Muisaw te abeihkuh cih. Pachia tuh a bya hythuapya paw Pachia nynh thua, a bya thyhte ryalah paw nynh thua. Pachia’ rynaw ah thinlung kya, ah hiinnaw kya ccapyh san a um leite, ming`ae nynh sawsangpyanaw liate Muisaw te bia lan cipaw tuh Pachia’ bya nynh oun ccangpya paw thuakhyh. ‘Muisaw te beih’ cite saw a sangpya`ae paw ccungccaw`ae kha bua do lanze, hum sanmah Muisaw te a beih paw um lae khyh cipaw muih lan a um. Saw a sangpatupaw te sawsangnaw a ngiakuh paw nynh mah a beih tou, ka beih tou cipaw tuakuh vae khyh`ae.
1Thesalon`ae 5:19 kya, “Thyaa Muisaw kha daesah nan oh,” a ci paw hynh do lanze, zyntu ahmepaw kya Thyaa Muisaw a um keiccu ah kya a um paw Muisaw kha zya-um sah lan paw thualeite, rya a law nawlan a ry hawte umpya lan paw kha a hory paw nynh thua. Ah kya a um paw Muisaw nynh a ry hawte ah um khyh oh ze aning tuh a dae vae cih. Zya-um vae cih. Ryalah vae lan khyh. Muisaw nynh a ry hawte ah um oh ze aning nynh ryalah cih, dae lan khyh, umhuataw lan khyh. Thyaa Muisaw ka kyate ryalah cipaw nyku kho thua.
Ah kya um paw Muisaw nynh a dae khyh ze, a umhuataw khyh ze aning tuh aening kha mangte ryalah cih. Aening kya ryalaw ze aening tuh Muisaw te a beih paw hawte ah thua cih oh zah Muisaw’ thungnaw a mue paw hawte ah thua vae cih oh. Ahmaw kya thungnaw um khyh, ah kya a um paw Muisaw hynh nynh thungnaw tuh athua. A rynaw hawte ah um oh ze ryalah cih. Rya a law ze aening thungnaw ah mue oh paw hawte langku lan. A ry hawte ah um khyh oh ze, zya a dae cih. Zya a dae ze aening kyate Muisaw’ thungnaw cipaw um kho khyh. Muisaw te bia kho lei lan.
Efesa 4:30 kya, “Pachia’ Thyaa Muisaw kha thinlungccisah nan oh” a ci. Pachia’ Thyaa Muisaw hynh zyntu`ae ah kya a um khyh ze, a thinglungccih thya lan khyh. Cyih`ae sah cite a ry paw kha ah cyi khyh oh ze a thinlungccih cih. Cyih nan`ae sah cite a ry paw kha ah cyi oh zemah a thinlungccih cih. Pachia’ Thyaa Muisaw thinlungccisah khyh nawlan zyntu’ hiinnaw tuh kou azici. Accipaw, athyaapaw zyntu’ hiinnaw kya Pachia’ Thyaa Muisaw a thinlungccih lan khyh.
Baebu nynh a hopaw ‘Muisaw te beih oh’ a ci paw hynh kawpyapaw te asekuh paw honawpaw nynh thua. Tuhzema aening nynh, ‘Muisaw te beih’ cite hung ho bua lan paw kha a hory paw thuakhyh. Zyntu ahmepaw nynh a hiinnaw kha tuakute amaw kha Pachia’ rynaw kalan pyakute, Pachia’ bya kha lawkute hiinkhaekute um lan ze, mue lan paw kha nynh thua. Ccungccaw nynh hung hote ming`ae kya oun cyikuh lan paw phin thuakhyh.
Raeringku aho vae. Atu kaw lya phungho paw evangelist kou alung vae. Ram takyh khuaccung te phungho paw pastor mah kou alung vae. Ram takyh khuaccung te phungho paw evangelist`ae te pator`ae nynh paw khylan nynh khua kae ccung zah phung kae ho cipaw tuaku aho. Tuhlae ze, paw nynh ka ho cipaw houh a tuaku lan paw. A hopaw kha Pachia’ min phya te a ho paw thua zah Pachia kya-e Baebu te arawsekuh lei paw athua ho. Abapi lante thinlung ccyngku paw kou azici hawte a hopaw kou azici.
Angaetu`ae te athaetu`ae mah raeringku kou aho. “Na thae oh paw kha raeringkuh oh,” (Marka 4:24) cite Bawipaw Jesu nynh a ho. A ho paw nynh a ho paw kha phiaku thya aho. Thaepaw miakaw kha ruarua lawku lan cipaw thuakhyh. Ka thae paw hynh Baebu thyhte thua tou thuakhyh tou cipaw tuase aho. Ccathyaa tou zui lan, tukhyhze ccungccaw`ae nynh a cyi`ae hawte tou pei cyi bua lan? Ccungccaw`ae tou zyn lan? Baebu tou zyn lan? Minmin hawte tou cyi bua lan? Tukhyhze Baebu hynh tou zui lan? Pachia’ bya Baebu laelan ccangpaw tuh zyn lan paw te zui lan paw thua vae khyh. A bya hythuapyatu Pachia nynh ah balyn hanlan hythua oun pya vae sah! Amen.
E Baebu stadituanawpaw hynh Sazae Pepaw (T. Khua Peng) nynh Zotung Mingphuin group kyate oun kypaw nynh thua. Zotung Kriccaw’ae halan myarya azicipaw te myarya hoipaw ccangpyanaw nynh thua. Zotung Mingphuin group kya a teebua leipaw’ae te email a hue/mang leipaw’ae halan cite, e website kyate Zotung ccawriatu miakaw marya riaku nawlan bua kae tinpaw nynh thua.